بررسی تاثیرات مالی پیاده سازی استانداردهای سری ایزو 9000 در زنجیره تامین خودروسازی(مطالعه موردی: شرکت های پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار)

با افزایش روز افزون اهمیت کیفیت در سازمانها و گسترش مرزهای تجارت، نیاز به استانداردهای مدیریت کیفیت برای سهولت در مبادلات و بهبود فرایندهای سازمانی نیز افزایش یافت؛ به بهطوریکه که استاندارد بین المللی ایزو 9000، در فرصت کوتاهی با استقبال بینظیری مواجه گردید. کشور ایران نیز از این سیر مجزا نبوده و بسیاری از صنایع آن به سمت اخذ این گواهینامه روی آوردهاند. با وجود این استقبال و رواج این استاندارد، نتایج متناقض حاصل از تحقیقات، هنوز موثر بودن اخذ گواهینامه را به طور قطعی تایید نکرده است. همچنین، با وجود اهمیت سودآور بودن تغییرات اتخاذ شده در سازمان، تحقیقی بر روی اثرات مالی پیادهسازی این استاندارد در داخل ایران انجام نگرفته است. از این رو، در این تحقیق به بررسی تأثیرات مالی پیادهسازی این استاندارد در صنایع خودروسازی ایران که یکی از بزرگترین صنایع کشور بوده و اخذ ایزو 9000 در آن رواج دارد، پرداخته شده است. در این راستا، شاخصهای حاشیه سود، هزینههای فروش، کارایی فروش، مقدار فروش و سود هر سهم برای بررسی تأثیرات ایزو 9000 بر روی شرکتها و با توجه به اهمیت کاهش انباشت موجودی در زنجیرهی تأمین و افزایش سرعت گردش عملیات در آن، از شاخصهای نسبت موجودی به سرمایه در گردش، دوره گردش موجودی و دوره وصول مطالبات برای بررسی اثرات این استاندارد در زنجیره تأمین، استفاده شده است. پس از جمع آوری اطلاعات مالی شرکتها و محاسبه و استخراج شاخصها، بهمنظور بررسی تغییرات آنها، از روش بررسی رویداد استفاده گردیده ودر این رستا از شرکتهای کنترلی، برای حذف دیگر عوامل تغییر، بهره گرفته شده است. همچنین، به بررسی تأثیرگذاری زمان اخذ استاندارد و اندازهی شرکتها، بر روی شاخصها پرداخته شده است. در آخر نیز، اثرات اخذ ایزو 9000 بر روی شرکتهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته و وضعیت شرکتهای پیشرو در اخذ این استاندارد در صنعت خودروسازی، نشان داده شده است. همچنین، با توجه به متفاوت بودن صنایع ایران با سایر کشورها، بهمنظور شناسایی برخی عوامل موثر در موفقیت شرکتهای شناسایی شده، با برخی از مدیران کیفیت این بخش از صنعت، مصاحبه گردیده و از نتایج آن برای تفسیر نتایج حاصل شده بهره گرفته شده است. در نتیجه این تحقیق، نشان داده شده است که پیادهسازی استانداردهای سری ایزو 9000 بر بهبود شاخصهای مالی سازمان تاثیر قابل توجهی نداشته است. همچنین، نشان داده شده است که شرکتهایی که در زنجیره تأمین خودروسازی، دیرتر به پیادهسازی این استاندارد روی آوردهاند نسبت به شرکتهای پیشرو، در میزان شاخص نسبت کالا به سرمایه در گردش خود بهبود بیشتری داشتهاند. علاوه بر این،براساس نتایج تحقیق، شرکتهای کوچک منافع بیشتری از پیادهسازی استاندارد ایزو 9000 کسب کردهاند و تغییرات حاشیه سود بیشتری داشتهاند.